Jak uchronić się od kleszcza i jak go usunąć?

Z tego artykułu dowiesz się, w jaki sposób uniknąć kleszczy. Osoby mieszkające na wsi lub w okolicy lasu, każdego dnia są narażeni na atak tych pasożytów. Warto się przed tym zabezpieczań, zwłaszcza dlatego, że ugryzienie może prowadzić do poważnych chorób.

Najczęstsze choroby wywoływane przez kleszcze, to:
  • Borelioza
  • Kleszczowe zapalenie mózgu
  • Babeszjoza
  • Bartonella
  • Tularemia
  • Neoerlichioza
  • Gorączka Q
  • Gorączka Gór Skalistych

W Polsce najpoważniejszym zagrożeniem są pierwsze trzy choroby. 

Jak zapobiegać ugryzieniom kleszczy?

Wszędzie, gdzie jest to możliwe, trzymaj się ścieżki i nie przechodź przez wysoką roślinność. Ubieraj się odpowiednio, by utrudnić kleszczowi przedostanie się na skórę. Sprawdzaj regularnie, czy nie masz kleszczy i po przyjściu do domu otrzep odzież. Nie zapominaj o sprawdzaniu skóry psów i kotów. 
Regularne sprawdzanie skóry jest ważne, bo dzięki temu możesz wykryć kleszcza, który jest jeszcze mały. Im większy jest pasożyt, tym większe prawdopodobieństwo, że doszło do zakażenia. 

Co zrobić, jeśli mieszkam w okolicy z dużą ilością kleszczy

Całkowite wytępienie kleszczy jest niemożliwe i niewskazane, bo prowadziłoby do dużych zmian w ekosystemie. Jednym z najlepszych rozwiązań jest koszenie brzegów ścieżek, którymi często się przemieszczamy i unikanie zarośli. Kleszcz czuwa na roślinności i przechodzi na człowieka dopiero wtedy, gdy praktycznie na niego wejdziemy (nie umie skakać). Gdy rośliny są daleko od często uczęszczanych ścieżek, ryzyko jest mniejsze.

Używaj repelentów

Repelenty zawierające DEET są skuteczne zarówno na komary, jak i na kleszcze. DEET jest dostępny w wielu produktach z serii Mugga i nie ma żadnych działań niepożądanych. 
Stosuje się go przede wszystkim na skórę. Inne środki są mniej efektywne w odstraszaniu kleszczy. W sklepach można kupić wiele preparatów, zawierających składniki przeciwkleszczowe. Repelenty powinny być używane w niewielkiej ilości – jeśli masz jakieś wątpliwości, przeczytaj ulotkę preparatu. 
Kupując preparat w celu odstraszenia kleszczy, sprawdź przed zakupem, czy ma on takie właściwości i czy zostały one potwierdzone. Niektóre preparaty są bezpieczne dla ludzi, natomiast mogą być szkodliwe dla zwierząt. Dla psa lub kota warto kupić obroże odstraszającą owady z atestem. 

Co zrobić po powrocie do domu?

Zanim wejdziesz do domu, wyszczotkuj ubranie z zewnątrz. Dokładnie sprawdź, czy na skórze nie masz żadnych kleszczy. Zwróć uwagę na fałdy skóry i inne regiony, w których mogą schronić się kleszcze, szczególnie na zagłębienia kolan i pachwiny. Małe dzieci często mają kleszcze na linii włosów.
Kleszcze mogą także schronić się w ubraniu i przetrwać w nim długi czas. Ubrania z nieznanego źródła, na przykład sklepów z rzeczami używanymi, powinny być wyprane przed użyciem. Im dłuższe pranie i wyższa temperatura, tym lepiej. 

Usuwanie kleszcza krok po kroku

Gdy znajdziesz kleszcza, musisz go usunąć szybko i w całości. Dzięki temu zapobiegniesz sytuacji, kiedy kleszcz zwraca zawartość żołądka w okolice ugryzienia.
Użyj odpowiedniego narzędzia (pęsety, strzykawki wywołującej podciśnienie lub „lassa”) i złap kleszcza przy samej skórze.
Następnie pewnym ruchem pociągnij go do góry bez wykręcania. Wykręcanie może rozerwać kleszcza. 
Jeśli nie masz pod ręką żadnych narzędzi, możesz posłużyć się nawet bawełnianą, mocną nicią. Owiń jedną pętlę wokół narządów gębowych kleszcza, jak najbliżej skóry, a następnie pociągnij go mocno do góry, nie wykręcając go.
Nie zapomnij najpierw zdezynfekować narzędzia, którym wyciągasz kleszcza. Po usunięciu pasożyta, dokładnie zdezynfekuj ranę i narzędzia za pomocą środka antyseptycznego.

Najważniejsze zalecenia, dotyczące usuwania kleszczy

Niestety, ale wyciąganie kleszczy jest związane z wieloma mitami, które mogą doprowadzić do stanu zapalnego i chorób. 
  • Bardzo dokładnie umyj dłonie po „operacji”
  • Nie wyrzucaj kleszcza – schowaj go do małego pojemniczka i zalej mocnym alkoholem. Jeśli pojawią się jakieś niepokojące objawy, pokażesz go lekarzowi. 
  • Nigdy nie ściskaj ciała kleszcza, bo spowoduje to oddzielenie głowy od ciała i pozostawienie aparatu gębowego pod skóra.
  • Nie wyciągaj kleszcza palcami. Jeśli był chory, zarazisz się.
  • Nie rozgniataj kleszcza na skórze, bo spowoduje to jeszcze mocniejsze zakażenie rany. 
  • Przez kilka tygodni obserwuj miejsce ugryzienia. Niewielkie zaczerwienienie powinno szybko zniknąć. Jeśli tak nie jest i na skórze pojawił się rumień, miejsce boli lub swędzi, konieczna jest wizyta u lekarzy. 
  • Nie wolno podpalać kleszcza, smarować lakierem do paznokci, naftą i innymi substancjami chemicznymi. Wszystkie te metody prowadzą do zwiększenia ilości śliny w ranie i wymiotów kleszcza, co zwiększa niebezpieczeństwo powstania choroby. 

Jeśli zobaczysz u siebie jakieś niepokojące objawy, jak najszybciej udaj się do lekarza, który ma doświadczenie w leczeniu chorób odzwierzęcych. Borelioza i inne choroby tego typu dają wiele mylących objawów, które łatwo pomylić z innymi chorobami.