Najważniejsze zioła, które obniżają poziom kortyzolu we krwi

Kortyzol jest
często nazywany hormonem stresu, ponieważ jest wydzielany przez
korę nadnerczy w większej ilości, głównie wtedy, gdy cierpimy na
przewlekły, silny stres. Inne czynniki wpływające na zwiększone
wydzielanie tego hormonu, to:
  • Picie zbyt
    dużej ilości napojów z kofeiną
  • Zbyt krótki
    sen
  • Skulona
    sylwetka (samopoczucie można łatwo poprawić, prostując się i
    wypinając pierś)
Ważnym czynnikiem,
odpowiadającym za wydzielanie kortyzolu jest cykl dobowy.
Podwyższony poziom
kortyzolu, utrzymujący się przez dłuższy czas, wpływa negatywnie
na nasze zdrowie, prowadząc do takich efektów, jak nadwaga i
otyłość, pogorszenie samopoczucia oraz zmniejszenie gęstości
kości. Powoduje także gorsze wyniki treningowe.

Osoby, które stale
borykają się z podwyższonym poziomem kortyzolu, są bardziej
narażone na cukrzycę i choroby serca, a także, mają mniej
energii.




Kortyzol to także
hormon, który przyśpiesza starzenie. Gdy jego poziom we krwi
wzrasta, nasz organizm przechodzi w stan „ucieczki lub ataku”.
Niestety, ale u niektórych osób, taki stan przedłuża się, co
prowadzi do wypalenia, problemów ze snem czy niechęci do pracy.
Nadmiar kortyzolu przekłada się na częstsze zachorowania na różne
dolegliwości, pogorszenie pracy układu hormonalnego oraz chorób
tarczycy. Warto wspomnieć o tym, że osoby ze zbyt dużym poziomem
tego hormonu, mają często problemy ze schudnięciem, mimo
prawidłowej diety.
Z tych powodów,
warto wiedzieć, w jaki sposób utrzymać poziom kortyzolu na
prawidłowym, jak najniższym poziomie. Odpowiedź jest prosta –
należy stosować adaptogeny.
Adaptogeny to
stosunkowo nowa grupa ziół (przynajmniej na Zachodzie), które
wyróżniają się pozytywnym wpływem na układ nerwowy człowieka.
Adaptogeny zmniejszają stres oraz poprawiają funkcjonowanie układu
hormonalnego.

Najważniejsze adaptogeny regulujące poziom kortyzolu dostępne w sklepach zielarskich

Żeń-szeń

Panax ginseng,
czyli żeń-szeń azjatycki, to najlepiej poznany adaptogen. Żeń-szeń
ma działanie pobudzające, poprawia radzenie sobie ze stresem oraz
naturalnie obniża ciśnienie.
Żeń-szeń
poprawia także samopoczucie, neutralizuje działanie antyoksydantów
oraz zmniejsza wahania poziomu glukozy we krwi.
Należy pamiętać
o tym, że żeń-szeń nie może być przyjmowany zbyt długo – może
prowadzić do uzależnienia i zespołu żeń-szeniowego.

Bazylia Tulsi

Stosowana szeroko w
medycynie ajurwerdyjskiej. Bazylia tulsi, pozwala lepiej radzić
sobie ze stresem, wzmacnia układ odpornościowy i reguluje poziom
glukozy we krwi. W Polsce jest stosunkowo mało popularna.

Ashwaganda

Zioło często
określane mianem indyjskiego żeń-szenia. Ashwaganda zmniejsza
poziom kortyzolu, wpływa pozytywnie na samopoczucie oraz poprawia
funkcjonowanie układu odpornościowego.
To zioło jest
używane w medycynie Wschodu już od ponad 2500 lat. Ostatnio wraca
do łask – zauważyłem, że sporo osób pije ją w formie herbatki
po to, by poprawić samopoczucie.

Korzeń astragalusa

Astragalus to
zioło, którego tradycja stosowania bierze się z medycyny
chińskiej. Jego najważniejsze zastosowania, to wzmonienie
odporności oraz zmniejszenie negatywnych objawów stresu.
Wyróżnia się
tym, że chroni organizm przed negatywnymi skutkami stresu na
poziomie komórkowym, oraz zmniejsza wydzielanie hormonów stresu.

Korzeń lukrecji.

Lukrecja to zioło,
które zwiększa poziom energii, poprawia wytrzymałość oraz
zmniejsza uszkodzenia, wywołane przez zbyt duży poziom kortyzolu.
Należy pamiętać o tym, że lukrecja nie może być stosowana zbyt
długo, ponieważ może prowadzić do niedoboru potasu.
Nie powinny jej też
stosować osoby cierpiące na dolegliwości układu krążenia oraz
przyjmujące niektóre leki. Jeśli masz wątpliwości, czy możesz
przyjmować lukrecję, i porozmawiaj o tym z lekarzem.

Rhodiola (złoty korzeń)

To zioło, które
nie zostało jeszcze dobrze przebadane (szczególnie w porównaniu do
żeń-szenia), ale ocenia się, że ma ono bardzo pozytywny wpływa
na organizm człowieka. Złoty korzeń zmniejsza stres i zmęczenie.
Badania na temat tego zioła, prowadzili Rosjanie, szczególnie w
kontekście militarnym. Sprawdzano, czy rhodiola poprawia wydajność
organizmu sportowców oraz jakie ma działanie na kosmonautów.
Złoty korzeń jest
przydatny dla osób, które zbyt dużo pracują i stosują zbyt ubogą
dietę, a także nie wysypiają się. Zmniejsza on negatywny wpływ
wolnych rodników oraz promieniowania na organizm, a także ma
działanie przeciwstarzeniowe.

Grzyby cordyceps

Kordyceps to jeden
z najdziwniejszych grzybów – atakuje on żywe organizmy, takie, jak
owady i gąsienice. Grzyb zawiera związki o działaniu
antyoksydacyjnym, które umożliwiają organizmowi łatwiejszą walkę
ze zmęczeniem. Zmniejsza on także zbyt wysoki poziom kortyzolu.

Podsumowanie

Zioła nie są
jedynym sposobem na zmniejszenie poziomu kortyzolu. Pozytywny wpływ
na organizm, będzie miało także stosowanie kwasów omega-3 (ale
nie omega-6, które mają odwrotne działanie) i magnezu (po treningu
aerobowym).

Preparaty
zmniejszające poziom kortyzolu, będą pomocne, gdy prowadzimy
wyczerpujący tryb życia i brakuje nam czasu na regenerację i
odpoczynek. Warto pamiętać o tym, że poziom kortyzolu podwyższają
także nieregularne posiłki, nadmiar kawy i nieumiejętne radzenie
sobie ze stresem. Zioła, które przedstawiłem powyżej, można
kupić w sklepach zielarskich. Warto zwracać uwagę na skład
mieszanek „na stres”, ponieważ rośliny, których nazwy
podałem powyżej, mogą stanowić jedynie niewielką część w
mieszance. Znacznie lepszym wyborem są natomiast zioła jednorodne,
które zawierają 100% danego składnika.