Nieoficjalni przedstawiciele rodziny witamin z grupy B (inozytol, cholina i kwas paraaminobenzoesowy (PABA)

Witamina B7

– inzytol

Inne nazwy – inozytol, i-inozytol, mezoinozytol, mioinozytol wit. B7

Zaczynamy jak zwykle od historii – czyli wracamy do szczurów.
Natomiast dla Czytelników spragnionych oraz dla cierpiących na
niedosyt informacji o biosach – dobra wiadomość – wracamy też do
biosów!
Jak pamiętamy, bios – został pierwotnie zidentyfikowany przez
Wildiersa jako czynnik wzrostowy, niezbędny do rozwoju drożdży
(vide doświadczenia Pasteura).
Przy szczegółowych badaniach okazało się jednak, że wspomniany
bios nie był czynnikiem jednorodnym – był mieszaniną – i po
oddziaływaniu na ów roztwór zasadowym roztworem octanu ołowiu,
bios rozdzielał się na dwie frakcję – nierozpuszczalny osad –
nazwany bios I i frakcja pozostała w rozpuszczalniku – nazwana
biosem II.

Nierozpuszczalna frakcja bios I została zidentyfikowana w 1928 roku
przez Eastcott i ustalił on jednocześnie iż jest to związek
6-hydroksycykloheksan zwany też mezoinozytolem zaś później
mioinozytolem.
Widomo było wówczas o tym związku iż jest czynnikiem wzrostowym
organizmów. Występuje powszechnie w świecie roślinnym, w postaci
wolnej lub związanej z kwasem fosforowym.
U zwierząt brak tego związku powoduje zahamowanie procesu wzrostu
i wypadanie sierści. Uczestniczy on w powstawaniu błon komórkowych
i cytoplazmatycznych, chroni wątrobę przed stłuszczeniem.
Nie są znane skutki niedoboru inozytolu gdyż występuje zbyt
powszechnie w pożywieniu..
W 1940 roku Woolley stwierdził doświadczalnie iż myszy pozbawione
inozytolu w pożywieniu nie rozwijają się prawidłowo (wzrost), i
mają widoczne zewnętrzne oznaki niedoboru tej substancji (wypadanie
sierści), – jednakże dodanie im inozytolu do paszy powodowało
cofnięcie się objawów.
Pierwotnie – ze względu na duże zapotrzebowanie dzienne na
inozytol (ok. 1 g) problematycznym wydawało się zaliczenie go do
witamin.
Obecnie, wiadomo że inozytol odpowiada w organizmie za prawidłowe
funkcjonowanie neuroprzekaźników (serotonina i dopomina),
zwiększając wrażliwość receptorów na serotoninę co przynosi
samo z siebie poprawę samopoczucia – stąd prawdopodobnie wzięła
się niepotwierdzona teza, iż ma on jakoby pozytywny i leczniczy
wpływ na depresję.

Inozytol i wpływ na mózg

Co do funkcjonowania intelektu, a głównie pamięci, inozytol ma
jednak pewne znaczenie – gdyż jest (podobnie jak i lecytyna)
składnikiem budulcowym błon komórkowych, dodatkowo inozytol
odgrywa dużą rolę w utrzymaniu równowagi pomiędzy miedzią i
cynkiem w komórkach mózgu – stąd jego duża rola w utrzymywaniu
prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Pod względem chemicznym mioinozytol to nazwa zwyczajowa
cykloheksanheksolu – cyklicznego sześciowęglowego alkoholu
polihydroksylowego, posiadającego 6 grup hydroksylowych (cukrol)
Zależnie od położenia grup hydroksylowych istnieje teoretycznie 9
stereoizomerów inozytolu przy czym istnieje para enencjomerów
(mioinozytoli). Najczęstszą postacią jest mioinozytol zwany
również fachowo cykloheksen-cis 1,2,3,5-trans 4,6-heksol.
Inne nazwy występujących izomerów to: scyllo-,
d-chiro maco, neo, allo, epi i cis
-inozytol
– występują one jednak bardzo rzadko w przyrodzie.
Wszystkie izomery inozytolu mają słodki smak.

Inozytol jest wytwarzany w organizmie przy udziale enzymu o nazwie
fytoza. Buduje fosfatodyloinozytol (który jest glicerofosfolipidem)
będący prekursorem ważnych dla organizmu przekaźników
hormonalnych, wchodzi w skład spermy.
Przypuszcza się że brak inozytolu może być przyczyną
niepłodności.

Jest powszechnie wykorzystywany jako substancja słodząca w napojach
doenergetyzowujących (Red Bull, Energizer)
Chemiczny wzór strukturalny – taki jak glukoza
– C
6H12O6.

UWAGA! Ostatnio zwraca się
uwagę na niekorzystne właściwości soli wapniowo-magnezowych
kwasu inozytoheksafosforowego jako czynnika demineralizującego
organizm.

Inozytol odgrywa dużą role w profilaktyce chorób związanych z
nadmiarem cholesterolu gdyż pełni rolę substancji lipotropowej
zapobiegającej gromadzeniu się tłuszczów i cholesterolu w
wątrobie.
Inozytol jest wypłukiwany z organizmu przez picie nadmiernej ilości
płynów, ale także zawarta w kawie kofeina znacznie obniża jego
poziom.
Ma działanie łagodzące skutki stresu

Początkowo zwany był mezoinozytolem, związany jest często z
kwasem ortofosforowym (szczególnie często w nasionach) jako fityna
(sól wapniowa i magnezowa kwasu inozytoheksafosforowego).
Mioinozytol jest najważniejszym z 9 izomerów
inozytolu, i wraz z choliną, która jest jego bliską kuzynką
wykazuje działanie lipotropowe, bierze on udział w metabolizmie
tłuszczów w wątrobie – stanowiąc środek ochronny przeciwko jej
otłuszczeniu, wchodzi w skład fosfatodyloinozytolu – tłuszczu
złożonego. Fosfatydyloinozytole odgrywają ważną rolę w
przekaźnictwie informacji jako wtórny przekaźnik informacji
hormonalnych.
Otrzymujemy inozytol z pokarmu na dwa sposoby –
1)kwas fitynowy zawarty w błonniku roślinnym ulega przemianie w
inozytol pod
wpływem trawienia przez bakterie jelitowe

2) można go też otrzymywać bezpośrednio z pokarmu –
jest zawarty np. w mięsie.

Przedrostm mio- oznacza właśnie mięsień.
Niektórzy producenci wytwarzają suplementy z mioinozytolem, lub
mioinozytolem i choliną.
Występują opinie iż inozytol, pomaga w różnych chorobach –
wątroby, neuropatii cukrzycowej, chorobie Alzheimera, depresji i
napadach paniki – brak jest jednak wystarczających dowodów w
piśmiennictwie naukowym, na potwierdzenie owych hipotez.
Dzienne normy referencyjne
Ze względu na to iż inozytol występuje bardzo powszechnie a jego
bardzo duże ilości nie są toksyczne dawki referencyjne nie są
dlań ustalone.

NIEDOBÓR
Objawy niedoboru u człowieka nie są znane. Niedobór u zwierząt
laboratoryjnych – myszy – powoduje on niedobór wzrostu i
wypadanie włosów.

NADMIAR
Objawy toksyczne i przedawkowania nie są znane. Nawet bardzo duże
dawki (50 g) nie powodują żadnych skutków ubocznych.

Źródła występowania –
Inozytol występuje dość powszechnie w owocach warzywach, mięsie,
mleku, ziarnach zbóż, wątrobie, drożdżach i kiełkach pszenicy.
Zapotrzebowanie
Nie jest ściśle określone – wynosi ok. 1 g dziennie

Suplementacja
Zapotrzebowanie na inozytol zabezpiecza prawidłowa dieta.